Learning the language of self-censorship

Poker. Rumi. The US Postal Service motto: Neither snow nor rain nor heat…Serendipity. All have their roots in ancient Persia. No matter how much you think you know about Iran, there’s always more. It’s no surprise, then, that you know so little before boarding a plane to take you to Tehran.

Maybe you’re nervous. Pulling the unfamiliar scarf close around your head. Tucking in loose strands as the plane rattles over the Alborz mountains for its landing. You expect prying eyes, secrecy, and suspicion. What you don’t expect is the friendly welcome from strangers and family, the chaos at the airport, the sheer number of women in black hijab everywhere you look.

The first week you are in Iran is a revelation. Everyone you meet speaks to you. Strangers try out a few words of English, speak to you in simple Persian. They express opinions. Slam the government. Make jokes about clerics. Shout out: We love you miss, in heavily accented English.

There are people and cars everywhere. You see women in sheer headscarves braving the treacherous pavement in high heels and challenging the limits of acceptable hijab. You see daredevil teenagers roller blading in and out of  traffic and up and down the cement steps in Tehran’s largest park.

A young man tells you Iran is the worst country on earth. Another tells you it’s the freest country on earth. We have no laws, he says. That makes us free.

You go to party after party after party, with loud music, dancing, and rotgut alcohol.

You wonder how you could believe all those bad things you heard? How you could ever believe this was a nation gripped by fanatics? Made up of joyless government lackeys ruling propaganda-fuddled believers? Who told you they lacked free speech? Iranians, your husband tells you, are masters of survival.

Of course you write about all this on your blog. You have joined some 50,000 others who blog from Iran.

It isn’t only blogs that are plentiful in Iran. The newsstands are filled with newspapers and magazines. When the censors shut down one paper, another opens in its place — sometimes with the same staff and editors. The television is overrun with talk shows covering safe subjects such as health and sports. Some days are filled with nothing but football, clerics, waterfalls, and the call to prayer. Hollywood movies are heavily censored. Men and women are shown touching in stylized fight scenes, but never with affection. World famous philosophers speak in English to well-groomed hosts. A sharp-tongued little person pretends to be a toddler on a popular children’s program. Foreigners show off their skills speaking Persian. Women in yellow hijab read the news. A repertoire cast stars in comedy after comedy.

Even with your rudimentary language skills, you can make out the undertone of unspoken communication, the constant play of meaning and intention.

You learn to do the same on your blog, purposely misdirecting, changing names, locations, and timelines.

You discover that American companies are busy restricting your internet access, telling you when you complain that they would never sell their product to a country like Iran. Wink, wink, nod, nod. A government purchaser tells you how easy it is to buy sanctioned software at international fairs. The salesman says to us, Don’t tell me where you’re from or how you’re going to use the software.

The taxis you take each day — sometimes alone, sometimes shared with strangers — are like rolling think tanks with drivers discussing the benefits of taxation, lecturing on the evils of the British, and expressing their love of Madeline Albright. One out of every three taxi drivers works for intelligence, a driver tells you. Which one are you? You ask him.

The bearded government workers you meet shuffling around in slippers and with their pajamas sticking out from under their slacks are ready to discus the political thought of Karl Popper, Isaiah Berlin, and Jurgen Habermas. Like over-protective parents, they mete out discipline and information because Daddy Knows Best. Is it they who set policy for what can and cannot be communicated?

In a shared taxi with aging Basiji, you are asked when you will be accepting Islam? You answer that you don’t believe in anything enough to convert. Your traveling companion kicks you and abruptly changes the subject, apologizing for your misunderstanding. Later he warns you to always state a belief in God at the very least.

At a party filled with foreigners, a diplomat asks, What can we do to encourage free speech here? Your husband jokes, There is plenty of free speech in Iran. It’s freedom after speech we need. At the same party an intellectual says to you, You think this country is not one ruled by law. I’m here to tell you it is ruled by law. A crowd surrounds him. He enjoys the attention, showing off his mastery of English and offering tasty anecdotes about his work with Iranian government officials. Later he finds himself arrested, accused of imagined crimes, imprisoned for months.

You meet writers who keep a suitcase packed to take with them in case of arrest. A filmmaker you know asks you not to write about his film because the government is unpredictable. Who knows what they will find offensive?Your dear friends are carted off for interrogations, their houses ransacked, their children witnessing.

A journalist finds herself the subject of an article in the hardline newspaper Keyhan— an organ of the Supreme Leader’s office — and worries that she will be targeted for arrest. She rids her house of alcohol and tries to teach her young children to ignore knocks at the door.

More and more journalists and activists get hauled away for questioning, some disappearing into the labyrinthine prison system. Even though the constitution of the Islamic Republic of Iran promises free speech, it does so with a caveat: as long as it does not offend Islam. Investigating economic policy, drawing a cartoon of the wrong person, or reporting on the harassment of dervishes offend Islam it turns out. By 2007, Reporters Without Borders dubs Iran the world’s biggest prison for journalists.

Reporters aren’t the only target. Lawyers, human rights defenders, students, labor leaders, government defenders, and business people all find themselves on the wrong side of prison bars. Speaking out can be dangerous depending on who is speaking, when, and where.

The taxi drivers still talk politics. The butcher still tells you how much he yearns for freedom. Soldiers still greet you with toothy smiles, telling you they love foreigners and peace. You still hear discussions and debate and disagreement. In many ways, little has changed. The biggest change is you. You have learned to keep quiet, to restrict your own speech. The government no longer needs to do it for you.

یاد گیری زبان خود سانسوری
پوکر مولانا ،شعار خدماتی پستی ایالات متحده آمریکا این رو میگه : نه برف ، نه باران ، نه گرما…….. سرندیپیتی . حقیقت اینست که اینها همه ریشه در تمدن ایران باستان دارند ، فرقی‌ نمی‌کنه که چقدر در مورد ایران میدونی‌ چون هنوز چیزهای زیادی هست که درموردش نمیدونی‌. بنابر این طبیعی‌ هستش  که وقتی‌ سوار هواپیما میشی‌ اطلاعات کمی‌ در مورد اون کشور داشته باشی‌. کمی‌ نگران هستی‌ و دلت شور می‌زنه ، روسری که باهاش تا به حال آشنا نبودی رو میندازی سرت و موهاتو میپوشونی در همین حال هواپیما تلق تلق کنان برای فرود کوههای البرز را رد می‌کند.

در اینجا انتظار نگاههای فضولانه و مرموز  و بد گمان و داری اما مطمئنا منتظر خوش آمد گویی گرم از سوی غریبه و آشنا و شلوغی فرودگاه  و دیدن زنها با روسری و چادر مشکی نیستی‌.در همان هفته اول ورودت همه چیز رو می‌فهمی هرکسی میبینتت می‌خواد باهات حرف بزنه ، غریبه ها با انگلیسی‌ دستو پاشکستشون یا با فارسی ساده سعی‌ می‌کنن در گفتگو رو باهات باز کنن. دولتو میکوبن ،آخوندا رو مسخره می‌کنن گاهی هم با لهجه فارسی به انگلیسی‌ میگن : وی لاو یو میس.

همه جا پره آدم و ماشینه، در پیاده رو زنها رو میبینی‌ که روسری نازک و کفش پاشنه بلندشون بی‌ محابا حجاب اسلامی و رسمی‌ رو به چالش می‌کشن. نوجونای نترسی رو میبینی‌ که با اسکیت این ورو اون ور می‌رن و از پله‌های بزرگترین پارک تهران بالا و پایین میپرن.

مرد جوونی‌ بهم میگه ایران بدترین کشور روی زمینه یکی‌ دیگه میگه نه ایران آزادترین کشور دنیاست چون ما قانون نداریم همین باعث می‌شه که آزاد باشیم.

پشت سر هم هی‌ میرم پارتی و مهمونی ، با صدای بلنده موسیقی می‌رقصم  و مشروب ارزون میخورم.

به این فکر می‌کنم که چطور این همه چیزهای بدی که در مورد ایران شنیدم باور کنم چطور می‌شه باور کرد که این مردم و مملکت بدست یک سری آدم متعصب و کور دل که آدمهای بیسوادو شستشو مغزی دادرو کنترل می‌کنن اداره بشه. کی‌ میگه این مردم آزادی بیان ندارن ، همسرم به من میگه ایرانیا در پایداری و تحمل شرایط سخت استادن. حتما همه اینها رو در بلاگم مینویسم من هم به جمع  ۵۰۰۰ نفری می‌پیوندم که در ایران بلاگ نویسی می‌کنن.

فقط اینجا بلاگ نیست که زیاده ، دکه‌های روزنامه فروشی پره روزنامه و مجله است . وقتی‌ یک روزنامه توقیف می‌شه دیگری جایگزین می‌شه با همون  ویراستارو کارکنان خودش.

تلویزیون هم پره از برنامه‌های سرگرمی و بی‌خطر مثل ورزش و سلامت ،بعضی‌ روزها تنها چیزی که از تلویزیون پخش می‌شه فوتبال و سخنرانی‌ آخوندها و تصویر آبشار و اذانِ . فیلمهای هالیوود اینجا بشدت سانسور میشن . زنا و مردا وقت دعوا به هم دست میزنند و گلاویز میشن اما نمی‌تونن از روی مهربانی همدیگر رو لمس کنن. فیلسوفای معروف هم با مخاطبینشون انگلیسی‌ حرف میزنند. آدم کوچک با صدای زیر بچگانه در یک برنامه پرطرفداره کودکان نقش یک خردسال و بازی‌ می‌کنه. خارجی‌‌ها پزه صحبت کردن خوبه فارسیشنو میدن. مجری‌های زن هم با مانتو روسری زرد اخبار میگن. سریالهای کمدی هم با یک گروه ثابت و تکراری از بازیگران پخش می‌شه .

با فارسی دستو پاشکسته هم می‌شه منظور آدما رو  از لحنشون اینجا فهمید ، اینجا معنا و مفهوم آنچیزی که میگن با آن چیزی که واقعا قصد گفتنش و دارن فرق می‌کنه اینجا معنا و مقصود با هم بازی‌ می‌کنن.

اینجا یاد میگیرم که در بلاگم از همین روش استفاده کنم عمدا نکات رو منحرف کنم و نام‌ها و مکان‌ها و خطوط زمانی‌ رو تغییر بدم.

متوجه میشوم که شرکتهای آمریکایی‌ مشغول محدود کردن دسترسی‌  اینترنتی هستند.وقتی‌ اعتراض می‌کنم میگویند هرگز محصولشان را به کشوری مثل ایران نمی فروشند. تعجب آور که یک خریدار دولتی میگوید خرید نرم افزار تحریم شده در بازار بین‌المللی  چقدر آسان است. فروشنده به ما میگوید به من نگویید که اهل کجایید و از نرم افزار چه استفاده میخواهید بکنید.

تاکسی‌هایی‌ که هر روز سوار میشوم چه زمانهایی که با غریبه باشم یا تنها شبیه مخزن فکری متفکر هستن.  رانندها در مورد مزیت وضع مالیات صحبت میکنندو از انگلیسیها بد میگیندو به مادلین آلبرایت ابراز علاقه میکنند. یک راننده تاکسی به من میگه از هر ۳ راننده یکی‌ برای وزارت اطلاعات کار می‌کنه ، من هم بلافاصله می‌پرسم شما چطور؟

کارکنان دولت را میبینم که با دمپایی این طرف و آنطرف می‌رن و پیژامهایشان از شلوارهای گشادشان زده بیرون آماده‌اند که در بار عقاید سیاسی کارل پیپر ، آیزیا برلین ، یورگن هابرماس بحث کنند. آنها مثل پدر و مادرای هستند که بیش از اندازه از فرزند خود مراقبت میکنند ، نظم آگاهی‌ رو پیمانه میکنند چون صلاح‌و خیره تو را بهتر می‌دانند و میخواهند. آیا اینها هستند که تصمیم میگیرند چه چیز قابل انتقال است و مراودات را کنترل میکنند .

سوار تاکسی یک مرد بسیجی میان سال از من می پرسد کی می خواهم مسلمان شوم. جواب می دهم به اندازه کافی اعتقاد ندارم. مسافری که کنارم نشسته پایش را به من می زند، ناگهان بحث را عوض می کند و بابت سوء تفاهم من عذر خواهی می کند. کمی دیر تر به من گوشزد می کند که از این به بعد در این مواقع حد اقل بگویم که به خدا اعتقاد دارم.

در مهمانی که پر از خارجی است دیپلماتی می پرسد چطور می شود آزادی بیان را در ایران رواج داد. همسرم به شوخی می گوید: “در ایران آزادی بیان فراوان است. آزادی پس از بیان است که نداریم.” در همین مهمانی یک روشنفکر به من می گوید: “به نظر می آید که این کشور قانون ندارد. من می گویم که خیلی هم قانون دارد!” چند نفر دورش جمع می شوند. او از از توجهی که جلب کرده خوشش می آید. پز انگلیسی سلیسش را می دهد و چند ضربالمثل با مزه در باره کارش با مقام های حکومتی می پراند. مدتی بعد با اتهامات خیالی دستگیر و به ماه ها زندان محکوم میشود.

با نویسنده هایی آشنا می شوم که یک چمدان بسته و آماده دارند تا اگر دستگیر شدند با خود ببرند. یکی از آشنایان که فیلم ساز است از من می خواهد چیزی در باره فیلمش ننویسم چون حکومت “غیر قابل پیش بینی” است: “کسی چه می داند چه چیزی از نظرشان توهین آمیز است؟” دوستان عزیزت را می برند برای باز جویی و جلوی چشم کودکانشان خانه هایشان را می گردند و غارت می کنند.

روزنامه نگاری مقاله ای در باره خود در روزنامه تند رو کیهان –  از ارگان های بیت رهبری – می خواند و نگران می شود که مبادا تحت تعقیب باشد. هر چه مشروب در خانه دارد بیرون می ریزد و به بچه های کوچکش یاد می دهد که زنگ در را جواب ندهند.

تعداد بیشتر و بیشتری از روزنامه نگاران برای سوال و باز جویی کشانده می شوند و بعضی از آنها در دالانهای سیستم زندان ها ناپدید می شوند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وعده آزادی بیان می دهد اما با یک تبصره: “مگر آن که مخل به مبانی اسلام باشد.” به نظر می رسد بررسی سیاست های اقتصادی، کشیدن کاریکاتور اشخاص نا مناسب یا گزارش آزار و اذیت دراویش همگی  توهین به اسلام است. تا سال ۲۰۰۷ میلادی، گزارشگران بدون مرز ایران را بزرگ ترین زندان برای روزنامه نگران نامیده.

گزارشگران تنها گروه مورد هدف نیستند. وکلا، مدافعین حقوق بشر، دانشجویان، رهبران حزب کارگر، پشتیبان های دولت وتجار همگی در بند می افتند. اظهار نظر می تواند خطر ناک باشد، بسته به این که چه کسی حرف میزند، کی و کجا.

راننده های تاکسی هنوز در مورد سیاست حرف می زنند. قصابی که ازش خرید می کنی به تو می گوید که چقدر تشنه آزادی است. سرباز ها لبخند دندان نما می زنند و می گویند خارجی ها را خیلی دوست دارند و طرفدار صلح اند. هنوز هم بحث و جدال و عدم توافق به گوش میرسد. از خیلی جهات چیز زیادی تغییر نکرده. مهمترین چیزی که تغییر کرده خودت هستی. یاد گرفته ای سکوت کنی و حرفهایت را فشرده محدود کنی. دیگر لازم نیست حکومت این کار را برایت انجام دهد.

درباره نویسنده

توری اگرمن به عنوان نویسنده و مدیر برنامه برای عرصه سوم کار می‌کند. او در بین سالهای ۲۰۰۳-۲۰۰۷ که در ایران مشغول به کار و زندگی بود برای وبسایت ویو فرام ایران با نام استر وبلاگنویسی ‌ می کرد.

Originally published on Article 19.